مثنوی معنوی بر اساس نسخه نیکلسون
مثنوی معنوی یکی از آثار ادبی گرانقدر مولوی که در سال های پایانی زندگی او نوشته شد. مولانا در سن 54 سالگی شروع به نگارش اولین دفتر مثنوی کرد و تا زمان مرگش به سرودن اشعار مثنوی ادامه داد و دفتر ششم ناقص باقی ماند.
نام کامل مولوی در اصل جلال الدین محمد بلخی بود. در میان عموم به “مولوی” معروف است، نامی که از عربی گرفته شده و در لغت به معنای “رومی” است. او این نام را به این دلیل به دست آورد که بیشتر عمر خود را در سلطنت سلجوقیان روم در آناتولی گذراند. مولانا در کشورهای ایران و ترکیه به مولانا نیز می‌شناسند که در اصل به معنای «مولای ما» است. نام دیگری که منشأ عربی دارد، مولوی نیز به معنای استاد من، است که اغلب از آن استفاده می شود.
مولانا تا سن 37 سالگی، به صورت سنتی معلم دینی بود تا اینکه با درویشی به نام شمس تبریزی آشنا شد که مسیر زندگی او را تغییر داد. شمس که به زودی از ارادتمندان و دوستان صمیمی مولانا شد، به عنوان مرشد روحانی او شناخته می شود و در اشعارش با احترام فراوان از او یاد می شود. سه سال پس از آشنایی مولانا و شمس تبریزی، شمس به طرز عجیبی ناپدید می شود. در زیر قسمتی از اشعار مولانا برای شمس تبریزی آورده شده است:
شکر ایزد را که دیدم روی تو یافتم زان نرگس جادوی تو
بس بگفتم كو وصال و كو نجات برد اين كو كو مرا در كوي تو
جست و جويي در دلم انداختي تا ز جست و جو روم در جوي تو
خاك را هايي و هويي كي بدي گر نبودي جذب هاي و هوي تو
مولانا اغلب در مورد موضوعاتی مانند عشق و عرفان سخن به میان می آورد و در اشعارش مردم را به بردباری و صلح تشویق می کند. او در منظومه حماسی معروف خود مثنوی یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبیات اسلامی، چنین می نویسد:
تو لیلة القبری برو تا لیلة القدری شوی
چون قدر مر ارواح را کاشانه شو کاشانه شو
اندیشه‌ات جایی رود وآنگه تو را آن جا کشد
ز اندیشه بگذر چون قضا پیشانه شو پیشانه شو
علیرغم اینکه بیش از 700 سال از مرگ مولانا می گذرد، هنوز هم طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. مجموعه‌های نوشته‌های او اغلب در فهرست پرفروش‌ترین کتاب ها در ایالات متحده قرار دارند.
کتاب مثنوی معنوی مولانا ۴۲۴ داستان در رابطه با دشواری های رسیدن به خدا؛ به شیوه تمثیل و در غالب مثنوی بیان می‌کند. مثنوی، نوعی قالب شعری است که به دلیل حجم زیاد ابیات برای بیان داستان ها و حکایات از آن استفاده می شود. هر دو مصرع یک بیت در مثنوی، هم قافیه هستند و این باعث آهنگین و زیباتر شدن شعر می شود. هژده بیت ابتدایی دفتر اول مثنوی معنوی به نی‌نامه شهرت دارد و چکیده‌ای از مفهوم کلی ۶ دفتر است.
قدیمی ترین نسخه مثنوی معنوی، معروف به نسخه قونیه است که دو سال بعد از مرگ مولانا جمع آوری شده است. تصحیح مرحوم نیکلسون بر مثنوی، معتبرترین تصحیح مثنوی است و هنوز هیچ تصحیحی مشابه با تصحیح استاد نیکلسون انجام نشده است.
گزیده ای از اشعار مولانا
صورتگر نقاشم هر لحظه بتي سازم وانگه همه بت‌ها را در پيش تو بگدازم
صد نقش برانگيزم با روح درآميزم چون نقش تو را بينم در آتشش اندازم
تو ساقي خماري يا دشمن هشياري يا آنک کني ويران هر خانه که مي سازم
جان ريخته شد بر تو آميخته شد با تو چون بوي تو دارد جان جان را هله بنوازم
هر خون که ز من رويد با خاک تو مي گويد با مهر تو همرنگم با عشق تو هنبازم
در خانه آب و گل بي‌توست خراب اين دل يا خانه درآ جانا يا خانه بپردازم
☘☘☘☘☘
همه خفتند و من دلشده را خواب نبرد
همه شب دیده من بر فلک استاره شمرد
خوابم از دیده چنان رفت که هرگز ناید
خواب من زهر فراق تو بنوشید و بمرد
چه شود گر ز ملاقات دوایی سازی
خسته‌ای را که دل و دیده به دست تو سپرد
نه به یک بار نشاید در احسان بستن
صافی ار می‌ندهی کم ز یکی جرعه درد
همه انواع خوشی حق به یکی حجره نهاد
هیچ کس بی‌تو در آن حجره ره راست نبرد
☘☘☘☘☘
جان و جهان! دوش کجا بوده‌ای
نی غلطم، در دل ما بوده‌ای
دوش ز هجر تو جفا دیده‌ام
ای که تو سلطان وفا بوده‌ای
آه که من دوش چه سان بوده‌ام!
آه که تو دوش کرا بوده‌ای!
رشک برم کاش قبا بودمی
چونک در آغوش قبا بوده‌ای
زهره ندارم که بگویم ترا
« بی من بیچاره چرا بوده‌ای؟! »
یار سبک روح! به وقت گریز
تیزتر از باد صبا بوده‌ای
بی‌تو مرا رنج و بلا بند کرد
باش که تو بنده بلا بوده‌ای
رنگ رخ خوب تو آخر گواست
در حرم لطف خدا بوده‌ای
رنگ تو داری، که زرنگ جهان
پاکی، و همرنگ بقا بوده‌ای
آینهٔ رنگ تو عکس کسیست
تو ز همه رنگ جدا بوده‌ای
قیمت و خرید مثنوی معنوی بر اساس نسخه نیکلسون
انتشارات پیام عدالت در راستای حفظ ارزش های ملی، آثار ادبی شاعران بزرگ ایرانی را در قالب کتابهای نفیس، به چاپ رسانده است.کتاب مثنوی معنوی بر اساس نسخه نیکلسون در قطع وزیری به همراه قاب صندوقی می باشد و بر روی کاغذ تحریر به چاپ رسیده است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.