آشنایی با بهترین شاعران معاصر ایرانی

بهترین شاعران معاصر ایرانی

اگر همین حالا از شما بخواهیم تعدادی شاعر معاصر نام ببرید، می‌توانید این کار را انجام دهید؟ متاسفانه بسیاری از ما به علم و ادبیات فارسی بی‌توجه هستیم. شاید در زمان گذشته و در دوران مدرسه با برخی از شاعران معاصر علم و ادب فارسی آشنا شده‌ایم، اما لازم است ارزش بیشتری برای شاعران فارسی زبان قائل باشیم.

جالب است بدانید، بسیاری از اشعار فارسی به زبان‌های مختلف مانند فرانسوی و انگلیسی ترجمه می‌شوند و در اختیار افراد غیر ایرانی قرار می‌گیرند. همین مسئله نشان می‌دهد اشعار شاعران ایرانی بسیار ارزشمند و سرشار از مفاهیم عمیق هستند. نکته جالب توجه اینجا است که بسیاری از افراد تمایلی برای مطالعه شعر نو ندارند.

مطالعه این اشعار به خصوص در اوقات فراغت، تاثیر بسیار زیادی بر روح و آرامش ذهنی شما خواهد داشت. در ادامه این مطلب از انتشارات پیام عدالت قصد داریم بهترین شاعران معاصر ایران را به شما معرفی کنیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با سبک نوین شعر

قبل از اینکه به سراغ معرفی بهترین شاعران معاصر ایران برویم، قصد داریم درباره سبک نوین شعر توضیح دهیم. هر شاعر از سبک خاصی برای سرودن شعر استفاده می‌کند و سبک شاعران مختلف با یکدیگر متفاوت است. در ادامه هر کدام از این سبک‌ها را به شما توضیح می‌دهیم.

• سبک نیمایی

سبک نیمایی شهرت بسیار زیادی دارد و توسط یکی از بهترین شاعران معاصر ایرانی یعنی نیما یوشیج ابداع شده است. «نیما یوشیج» توانست تحول بسیار بزرگی در سبک نوین شعری ایجاد کند. او توانست فرم و محتوای شعر کلاسیک را نیز تغییر دهد.

سبک نیمایی تفاوت بسیار زیادی با اشعار سنتی ایران همچون اشعار سعدی و حافظ دارد. به قول معروف، نیما تصمیم گرفت سنت‌ها را در هم شکند و قدم بزرگی در زمینه سرودن شعر بردارد! در این سبک، شاعر به واقعیت‌های ملموس اطراف خود توجه می‌کند و به همه چیز حتی اشیاء نگرش عاطفی دارد. این اشعار شامل منظومه‌های بلند و موزون هستند.

• شعر سپید یا شعر آزاد

 شعر سپید یکی از انواع شعر نو فارسی است که توسط یکی از مشهورترین شاعران فارسی زبان یعنی «احمد شاملو» ابداع شد. از مهم‌ترین ویژگی‌های شعر سپید، این است که دارای وزن نیست، اما دارای آهنگ می‌باشد. معمولا به اشعاری که در قالب شعر نیمایی قرار نگیرند، شعر سپید گفته می‌شود.

• شعر حجم

یکی از سبک‌های نوین شعری، شعر حجم است که بین سال‌های 1346 تا 1347 ابداع شد. ابداع کنندگان این سبک شعری چند تن از مشهورترین شاعران معاصر ایران شامل «یدالله رویایی» و همراهان او بودند.

اولین شعر با این سبک در نشریه ادبی بارو و در سال 1348 منتشر شد. درک مفاهیم شعر حجم کار چندان راحتی نیست؛ زیرا در این سبک شعری، شاعر باید از تمام ابعاد خارج شود تا به واقعیت و آنچه که در ذهن دارد برسد.

علاوه بر این، اشعار نوین فارسی در دسته‌های مختلف مانند شعر ناب، شعر موج سوم، شعر موج نو و مواردی مانند این قرار می‌گیرند، اما مشهورترین آن‌ها شامل سبک‌های شعر سپید، شعر نیمایی و شعر حجم هستند.

بهترین و بزرگترین شاعران معاصر ایران

اگر ایرانی و فارسی زبان هستید، پیشنهاد می‌کنیم همیشه نام تعدادی از شاعران معاصر ایران را در ذهن داشته باشید؛ زیرا اشعار شاعران نوین فارسی مایه آرامش روح و جان فارسی زبانان هستند. در ادامه برخی از بهترین و بزرگترین شاعران معاصر شعر نو و سنتی را به شما معرفی می‌کنیم:

• سهراب سپهری

«سهراب سپهری» یکی از بزرگترین شاعران معروف ایرانی است. این شاعر فعالیت‌های دیگری در زمینه نویسندگی، نقاشی و مواردی مانند این انجام داده است. جالب است بدانید بسیاری از اشعار سهراب سپهری به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند که این اشعار مورد توجه تعداد کثیری از مردم در سراسر دنیا قرار گرفته‌ است.

بهترین اشعار سهراب سپهری، شامل «صدای پای آب» و «مسافر» هستند. سپهری در 15 مهر سال 1307 در شهر کاشان متولد شد او بعد از دریافت دیپلم، وارد تهران گشت و در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد. همزمان با انجام این کار، در شرکتی استخدام شده بود.

اما بعد از گذشت یک سال استعفا داد. در آذر سال 1333، شروع به تدریس در هنرستان هنرهای زیبا کرد. او در سال 1341، تمامی مشاغل دولتی و غیردولتی خود را کنار گذاشت و به جای آن زمان خود را به سرودن شعر اختصاص داد، اما متاسفانه در سال 1359 به دلیل ابتلا به بیماری سرطان درگذشت.

• نیما یوشیج 

کمتر کسی پیدا می‌شود که «نیما یوشیج» را نشناسد. نیما یوشیج با لقب پدر شعر نو فارسی شناخته می‌شود. او چهارچوب‌های اشعار سنتی ایرانی را در هم شکست و روش جدیدی برای سرودن شعر ابداع کرد. جالب است بدانید، اشعار یوشیج در ابتدا مورد توجه همه افراد قرار نگرفت؛ یعنی حتی برخی افراد با سبک شعری او مخالف بودند، اما نیما یوشیج به این مسائل توجهی نکرد و به مسیر خود ادامه داد.

به گونه‌ای که توانست آثار ویژه‌ای مانند «هفت کتاب» و «مرقد آقا» را مکتوب کند. نام اصلی نیما یوشیج، «علی اسفندیاری» است. او در 21 آبان سال 1276 در منطقه یوش مازندران متولد شد. پدر او یک دامدار و کشاورز بود.

 نیما تا 12 سالگی در یک روستا زندگی کرد. آن زمان، در یکی از مدارس روستا تحصیل می‌کرد. بعد از آن، همراه با خانواده خود به تهران مهاجرت کرد و برای تحصیل به مدرسه سن لویی رفت. برخی از آثار مشهور او شامل «غراب» و «ققنوس» هستند.  این شاعر بزرگوار، در سال 1338 به دلیل ابتلا به بیماری ذات الریه درگذشت و در منطقه یوش مازندران دفن شد.  

برخی از مهم­ترین آثار نیما شامل موارد زیر هستند:

1. قصه رنگ پریده
2. منظومه نیما
3. خانواده سرباز
4. ای شب
5. افسانه
6. مانلی
7. افسانه و رباعیات
8. ماخ اولاً
9. شعر من
10. شهر شب و شهر صبح
11. ناقوس قلم انداز
12. فریادهای دیگر و عنکبوت رنگ

• فروغ فرخزاد

«فروغ فرخزاد» که اغلب ما با اشعار او آشنا هستیم، یک شاعر و مستندساز ایرانی است. او زنی جسور و شجاع بود که در دنیای محدود زمان گذشته به سرودن شعر پرداخت. فرخزاد به خوبی می‌دانست چگونه احساسات زنانه را با ادبیات فارسی ترکیب کند. همین مسئله باعث انتشار کتاب‌های مشهوری مانند «تولد دیگر» و «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» شد.

فروغ فرخزاد در یک خانواده با وضعیت مالی متوسط در شهر تهران متولد شد. پدر او فردی نظامی و تندخو بود، اما مادری ساده و مهربان داشت. در سن 16 سالگی با یک کاریکلماتوریست (کاریکلماتور به معنی کاریکاتوری است که با کلمات نوشته می‌شود) ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک پسر بود. یک سال بعد از ازدواج، اولین مجموعه شعری فروغ فرخزاد به نام «اسیر» منتشر شد.

متاسفانه ازدواج او چندان موفق نبود و بعد از 4 سال از همسر خود جدا شد. وی بعد از جدایی، تصمیم گرفت به اروپا مهاجرت کند. او در سال 1337 با «ابراهیم گلستان» آشنا شد و با او ازدواج کرد. در سال 1338، برای تهیه یک فیلم سینمایی به انگلستان رفت. متاسفانه، بعد از مدتی عمر او به پایان رسید و از دنیا رفت. 

• احمد شاملو

«احمد شاملو» یک شاعر آگاه است. او همزمان فیلمساز، روزنامه نگار، پژوهشگر، مترجم، فرهنگ نویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران بود. در کنار تمامی این کارها به سرودن شعر می‌پرداخت. احمد شاملو در تاریخ 21 آذر سال 1304 در تهران متولد شد. تخلص شعری او «الف. بامداد» و «الف. صبح» بود. نام پدر او «حیدر» و اهل کابل بود.

اما مادرش اهل عراق بود و «کوکب» نام داشت. شاملو دوره دبستان را در شهرهای زاهدان و مشهد و دوره دبیرستان را در بیرجند و تهران و مشهد گذراند. اغلب شعرهای او شامل شعر نو هستند. ولی در برخی موارد، قصیده نیز می‌سرود. برخی از آثار او که در قالب شعر نو سروده شده بودند، شامل «تا شکوفه سرخ» و «یک پیراهن» هستند.

 شاملو در سن 22 سالگی با «اشرف الملوک اسلامیه» ازدواج کرد و صاحب چهار پسر شد، اما بعد از مدتی ازدواجشان به جدایی ختم شد. احمد شاملو بار دیگر در پی عشق با شخصی به نام «آیدا» ازدواج می‌کند. البته این ازدواج، ازدواج سوم احمد شاملو بود، اما تاثیر ازدواج با آیدا چنان بود که زندگی وی را دگرگون کرد و شاملو توانست اشعار گوناگونی مانند مجموعه «آیدا:درخت و خنجر و خاطره» و «آیدا در آینه» را بسراید. او در مرداد سال 1379 به دلیل ابتلا به بیماری قند درگذشت.

• محمد رضا شفیعی کدکنی

محمدرضا شفیعی کدکنی در تاریخ 19 مهر 1318 در شهر کدکن متولد شد. او یکی از شاعران معاصر زنده و مشهور ایرانی است. او علاوه بر سرودن شعر، فعالیت‌های مختلفی انجام داده است. به عنوان مثال استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر است. تمامی اعضای خانواده او اهل دانش بودند. به همین دلیل، محمدرضا شفیعی کدکنی تصمیم گرفت مسیر خانواده خود را ادامه دهد.

جالب است بدانید، استاد شفیعی کدکنی هرگز وارد دبستان و دبیرستان نشد. بلکه تحت نظر پدر خود به تحصیل پرداخت.  مدتی بعد، نفر اول کنکور دانشگاه فردوسی مشهد شد و در دانشکده ادبیات این دانشگاه تحصیل کرد. بعد از چند سال، مدرک دکترای ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس مدتی به دانشگاه پرینستون رفت و بعد از چند ماه به ایران بازگشت.

بعد از بازگشت به ایران، به عنوان استاد دانشگاه تهران مشغول به کار شد و تا کنون در همین منصب قرار دارد. برخی از مشهورترین آثار او شامل «شبخوانی» و «بوی جوی مولیان» هستند.

• مهدی اخوان ثالث

من اینجا بس دلم تنگ است و هر سازی که می‌بینم بد آهنگ است!» نوبتی هم باشد، نوبت «مهدی اخوان ثالث» است. او یکی از مشهورترین و موثرترین شاعران معاصر ایرانی است. اشعار مهدی اخوان ثالث معمولاً در زمینه‌های حماسی و با مضامین اجتماعی هستند.

مهدی اخوان ثالث در تاریخ 10 اسفند سال 1306 هجری شمسی در مشهد متولد شد. او دوران تحصیلی ابتدایی و دبیرستان را در مشهد سپری کرد. بعد از مدتی تصمیم گرفت به آهنگری مشغول شود، اما آهنگری شغلی نبود که اخوان ثالث به آن علاقه داشته باشد. بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه به تهران رفت تا به عنوان معلم مشغول به کار شود.

 اما بعد از مدتی متوجه شد، علاقه چندانی به معلمی ندارد. سپس فعالیت‌هایی در مطبوعات انجام داد و با رادیو و بنیاد فرهنگ ایران همکاری کرد. در سال 1329 با دختر عموی خود ازدواج کرد و صاحب 6 فرزند شد. برخی از اشعار مشهور او شامل «ارغنون» و «زمستان» هستند. مهدی اخوان ثالث در سال 1369 دار فانی را وداع گفت.

• هوشنگ ابتهاج

ممکن است تصاویر یا ویدیوهای شعرخوانی «هوشنگ ابتهاج» را در فضای مجازی دیده باشید. هوشنگ ابتهاج با تخلص «سایه»، یکی از مشهورترین شاعران معاصر ایرانی است. برخی از آثار معروف او شامل «سراب سیاه مشق» و «بانگ نی» هستند که طرفداران بسیار زیادی دارند. امیر هوشنگ ابتهاج در رشت متولد شد.

در سن 19 سالگی اولین مجموعه شعر خود را با عنوان «نخستین نغمه‌ها» منتشر کرد. بعد از آن، در سال 1330 مجموعه «سراب» را منتشر کرد. در سن 31 سالگی با فردی به نام «آلمان مایکیال» ازدواج کرد و مدتی سرپرستی برنامه رادیویی گلچین هفته را بر عهده گرفت.

 همچنین به عنوان مدیر کل شرکت سیمان تهران نیز مشغول به کار بود. هوشنگ ابتهاج در دو سبک مختلف یعنی شعر نو و شعر کلاسیک می‌سرود. ابتهاج سرانجام در 19 مرداد 1401 از دنیا رفت.

• پروین اعتصامی

«پروین اعتصامی» یکی از مشهورترین شاعران معاصر ایرانی است. بهترین اشعار پروین اعتصامی در «دیوان اشعار پروین اعتصامی» وجود دارد. پروین اعتصامی با نام اصلی «رخشنده اعتصامی» در تاریخ 25 اسفند 1285 در تبریز متولد شد. پدر او یکی از علاقه‌مندان علم و ادب فارسی بود و در سال 1288 نماینده مجلس شد. به همین دلیل، پروین در سن 6 سالگی همراه خانواده خود به تهران مهاجرت کرد.

برای تحصیل به مدرسه آمریکایی در تهران رفت و به عنوان شاگرد ممتاز فارغ‌التحصیل شد. او سرودن شعر را از سن 7 سالگی آغاز کرد و به واسطه پدر خود با بسیاری از شاعران مشهور آن زمان دیدار داشت.

در سال 1313، با یک افسر شهربانی ازدواج کرد، اما به دلیل تفاوت فکری، بعد از مدتی از همسرش جدا شد. در سال 1316، پدر پروین اعتصامی فوت کرد. همین مسئله باعث انزوا و افسردگی پروین شد. او سرانجام در سال 1320 به دلیل ابتلا به بیماری حصبه، درگذشت.

کلام آخر

سبک نوین شعر فارسی یک سبک خاص و جذاب است که تفاوت‌های بسیار زیادی با سبک سنتی دارد. برخی از رهروان شعر نوین فارسی شامل نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، مهدی اخوان ثالث و مواردی مانند این هستند.

هر کدام از این شاعران معاصر ایرانی، فراز و نشیب‌های خاص خود را داشتند، اما در کنار تمام مشقت‌ها، اشعاری زیبا و تاثیرگذار می‌سرودند. مطالعه شعر نو بسیار لذت بخش است، زیرا این اشعار به زبانی سلیس و قابل فهم همانند هشت کتاب سهراب سپهری و دیوان اشعار پروین اعتصامی سروده می‌شوند. با این حال اگر به اشعار سنتی علاقه دارید، می‌توانید کتاب‌هایی مانند «دیوان سعدی» یا «دیوان حافظ» را از انتشارات پیام عدالت تهیه کنید.